THẢO CẦM VIÊN SÀI GÒN NHÂN GIỐNG THÀNH CÔNG CÁC LOÀI CHIM, THÚ QUÝ HIẾM

Thảo Cầm Viên Sài Gòn hiện là nơi trưng bày, bảo tồn, nhân giống, nuôi dưỡng các loài động vật hoang dã quý hiếm có nguy cơ bị tuyệt chủng. Trong những năm qua, Thảo Cầm Viên Sài Gòn luôn chú trọng đẩy mạnh công tác nhân giống sinh sản trên những loài chim, thú quý hiếm, vì vậy số lượng loài, số lượng cá thể các loài chim thú cũng tăng theo từng năm. Hiện nay số lượng chim thú được nuôi dưỡng bảo tồn tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn (tháng 9) là 1945 cá thể và 131 loài.

Mùa sinh sản của các loài chim chủ yếu tập trung vào thời điểm từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Các loài chim được sinh sống tự do, hạnh phúc và tự làm tổ sinh sản trong khuôn viên của vườn thú, bên cạnh đó còn có nhiều đàn chim ngoài tự nhiên bay về làm tổ và sinh sống thành bầy đàn. Đảo chim Hồ sen có hàng trăm cá thể các loài như Cò ngàng, Vạc xám, Diệc lửa, Cò bợ, … tạo nên hình ảnh sống động như một đầm sen thiên nhiên xanh mướt màu xanh của cây xen lẫn nhiều sắc màu của những loài chim đang sinh sống quanh đảo nhỏ, nơi có cuộc sống thanh bình “Đất lành chim đậu”.

Hình 1. Đảo chim hồ sen

Hình 2. Một góc nhỏ ở Đảo chim Hồ sen

Hình 3. Mẹ con Cò quắm đầu đen và Cò con được sinh sản tại TCVSG (1 tháng tuổi)

(Đây là loài chim có nguy cơ bị tuyệt chủng ngoài thiên nhiên)

Ngoài ra có một số loài chim sinh sống trong những khu chuồng lớn (đây là khu chuồng được xây dựng từ khi mới thành lập vườn thú – được xem là di tích khu chuồng chim từ thời Pháp) cũng tự bắt cặp, tự làm tổ sinh sản và ấp nở thành công những lứa chim non trong ngôi nhà chung Thảo Cầm Viên Sài Gòn.

Hình 5. Gia đình Già đẩy Java

Hình 4. Hai mẹ con Nhan sen (còn gọi là Cò lạo Ấn độ) ở khu chuồng chim lớn

Trong các loài chim đang được nuôi dưỡng và bảo tồn tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn, Trĩ sao là loài chim đặc biệt qúy hiếm gắn liền với hình ảnh của Thảo Cầm Viên Sài Gòn – với hình dáng nổi bật, con trống có lông đuôi dài từ 1,2m – 1,5m được chọn làm biểu tượng logo của Thảo Cầm Viên Sài Gòn. Đây là loài chim quý hiếm, đặc hữu ở Việt Nam và Thảo Cầm Viên Sài Gòn là nơi cho nhân giống sinh sản thành công đầu tiên tại Việt Nam từ năm 1996.

Hình 6. Trĩ sao (con trống)

Hàng năm, những người làm công tác chăm sóc nuôi dưỡng động vật tại vườn thú luôn chú trọng công tác chuẩn bị ổ đẻ cho chim khi vào đầu mùa sinh sản như rơm, cành nhánh khô, rổ làm tổ…. Công tác chuẩn bị này rất quan trọng vì nó ảnh hưởng đến việc sinh sản của những loài chim quý hiếm, vì vậy đòi hỏi những người cán bộ kỹ thuật về chăm sóc nuôi dưỡng động vật phải có kinh nghiệm và am hiểu về lĩnh vực này thì mới góp phần đẩy mạnh công tác nhân giống sinh sản thành công tại vườn thú.

Hình 7. Trĩ sao mẹ ấp trứng

Hình 8. Trĩ sao con (1 tuần tuổi)

Ngoài ra, những loài chim thuộc họ chim Trĩ như công ấn, công xanh, gà lôi trắng, gà lôi vằn … cũng sinh sản thành công hàng năm tại vườn thú.

Hình 9. Vợ chồng công ấn

Hình 10. Công ấn con (1 tuần tuổi)

Hình 11. Gà lôi trắng ( trống)

Hình 12. Gà lôi trắng con (1 tuần tuổi)

Riêng đối với loài hồng hạc thì chúng rất kỹ tính trong việc chuẩn bị ổ đẻ, chúng muốn tự mình làm ổ đẻ theo ý riêng của chúng, bằng cách dùng mỏ tạo ổ đẻ từ những vũng bùn, lầy, … Và loài hồng hạc đẻ trứng trên những ổ đẻ do chúng tạo nên. Đây là loài chim nước sống theo đàn, mật độ đàn càng đông thì đàn sinh sản càng tốt. Hồng hạc có dáng mảnh mai, chân dài, màu lông trắng buốt, hồng ở phần cuối đuôi, dáng đi rất nhẹ nhàng, đôi khi chúng dang hai đôi cánh ra và đứng yên bất động như để phơi lông cánh.

Hình 13. Hồng hạc làm tổ đẻ trong môi trường sống tại TCVSG

Hình 14. Vườn Hồng hạc

Bên cạnh sự nhân giống thành công các loài chim quý hiếm, những loài thú đặc hữu của Việt Nam như hổ Đông Dương, hổ Bengal, báo lửa, mèo rừng, rái cá vuốt bé, các loài voọc vá chân nâu, voọc vá chân đen, vượn má vàng,… Thảo Cầm Viên Sài Gòn còn nhân giống sinh sản thành công những loài thú ngoại nhập đến từ Châu Phi như Hươu cao cổ, Hà mã, Linh dương sừng xoắn, Linh dương sừng kiếm, Linh dương đầu bò, Linh dương Đông phi…

Hình 16. Mẹ con Hà mã lúc mới sinh

Hình 15. Hươu cao cổ con được 6 tháng tuổi

Hình 17. Cha con Linh dương sừng xoắn

Đây là thành quả xứng đáng cho cả tập thể CBCNV Thảo Cầm Viên Sài Gòn nói chung và CBCNV Xí Nghiệp Động vật nói riêng, là món quà tinh thần, nguồn động lực rất lớn cho những người làm công tác bảo vệ, bảo tồn các loài động vật hoang dã, giúp bảo tồn những nguồn gen thuần quý hiếm và tuyên truyền giáo dục người dân cùng chung tay bảo vệ môi trường, bảo vệ động vật hoang dã.

Tác giả: Thân Văn Nê – Xí nghiệp Động vật